Ο μνημονιακός μας διχασμός

31/5/2011

Στην Ελλάδα του σήμερα κυριαρχεί ένας ιδιότυπος εθνικός διχασμός.
 
Μεταξύ των μνημονιακών και των αντιμνημονιακών.
 
Η ιδιοτυπία οφείλεται στο γεγονός ότι δεν υπάρχουν δυο αντίπαλες περί αυτού παρατάξεις, αλλά ο κάθε ένας από  εμάς, είναι ολίγον μνημονιακός και ολίγον αντιμνημονιακός!
 
Και αυτό δεν είναι καθόλου παράξενο, αν προσπαθήσουμε να απαντήσουμε στο ερώτημα τι είναι μνημόνιο και ποιος ο σκοπός του.
 
Η δανειακή σύμβαση των 110 δις ευρώ που έχουμε υπογράψει με τους δανειστές μας, συνοδεύεται από ένα μνημόνιο το οποίο περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο θα εξευρεθούν τα χρήματα ώστε να εξυγιανθούμε δημοσιονομικά και να επιστρέψουμε (έντοκα) τα δανεικά.
 
Και ο τρόπος αυτός περιλαμβάνει, τι άλλο, την περιστολή των δαπανών και την αύξηση των εσόδων.
 
Όχι γενικά και αόριστα, αλλά με  την περιγραφή και της πιο παραμικρής λεπτομέρειας  και φυσικά θέτει και χρονικό περιορισμό για την επίτευξη του στόχου.
 
Έναν χρονικό περιορισμό, που εξ ορισμού και εκ των προτέρων γνωρίζουν ότι είναι αδύνατος, ακόμα και οι συντάκτες του μνημονίου.
 
Στη δημοσιονομική εξυγίανση της χώρας, στην περιστολή των παράλογων  δαπανών, στην καταπολέμηση της φοροκλοπής, εισφοροδιαφυγής και  φοροδιαφυγής, στο συμμάζεμα του τεράστιου και άκρως αντιπαραγωγικού κράτους και γενικά στην προσπάθεια  να πάψουμε να  ζούμε με δανεικά, φτιάχνοντας ένα κράτος λειτουργικό, παραγωγικό, αποτελεσματικό, φθηνό και δίκαιο, ποιος μπορεί να έχει αντίρρηση;;;
 
Το μνημόνιο λοιπόν, όσον αφορά αυτόν τον προσανατολισμό, επιτελεί εθνικό στόχο  και για το λόγο αυτό είναι αποδεκτό από την κοινωνία.
 
Αλλά η αποδοχή και η καλή διάθεση μας απέναντί του  σταματά εκεί.

Με λογική, φαντασία και σοβαρότητα σε μια λύση που επείγει

6/5/2011

Ο κόμπος έφτασε  στο χτένι.

Σε όλα τα διεθνή κέντρα οικονομικών αποφάσεων κυρίαρχη άποψη είναι πλέον η αναγκαιότητα αναδιάρθρωσης του Ελληνικού Δημόσιου χρέους.

Όχι φυσικά επειδή η υφήλιος διαπνέεται από φιλελληνικά αισθήματα, αλλά επειδή αυτό επιβάλλει το συμφέρον της ομαλής νομισματικής πορείας του ευρώ και η συντηρητική αντιμετώπιση  μιας ενδεχόμενης νομισματικής κρίσης στην ευρωζώνη.

Ότι και να λέμε μόνο το 55% περίπου του χρέους μας είναι γνωστό σε ποιους ανήκει.

Το υπόλοιπο είναι διανεμημένο μέσα από τα πολύπλοκα πλοκάμια της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής αγοράς σε άγνωστους αποδέκτες.

Για το λόγο αυτό δεν μπορούν να υπολογιστούν οι συνέπειες ενός  ανεξέλεγκτου ΄΄κουρέματος΄΄ οποιουδήποτε ποσοστού. 

Οι Αμερικάνοι που πάντα ήταν σοφότεροι των Ευρωπαίων σε  τέτοιου είδους ζητήματα και πάντα είχαν την ευθύνη, την  νοοτροπία και το άγχος του παγκόσμιου οικονομικού ηγέτη, είναι θετικοί σε μια αναδιάρθρωση του Ελληνικού χρέους με την προϋπόθεση της εκ των προτέρων γνώσης των συνεπειών μιας τέτοιας κίνησης και της ελεγχόμενης αντιμετώπισής τους.

Οι Ευρωπαίοι άμαθοι σε τέτοιου είδους καταστάσεις, συναγωνίζονται σε πλειοδοσία δηλώσεων, ειδικά οι Γερμανοί, τρέχουν πίσω από το πρόβλημα και προσπαθούν να δημιουργήσουν τώρα μηχανισμό νομισματικής άμυνας, βάζοντας όμως  παραμέτρους εθνικές επιδιώξεις, ειδικά τραπεζικά ή άλλα συμφέροντα, ακόμα και προσωπικές φιλοδοξίες.

Μία ενδεχόμενη αναδιάρθρωση του χρέους μας με ΄΄κούρεμα΄΄ των Ελληνικών ομολόγων  είναι ικανή να οδηγήσει σε κατάρρευση μεγάλα τραπεζικά ιδρύματα, ακόμα και αυτά που δεν έχουν επενδύσει σε Ελληνικά ομόλογα αλλά συμπλέκονται έμμεσα με κατόχους τέτοιων τίτλων.

Η θεωρία του ντόμινο είναι η πλέον πιθανή με απρόβλεπτα αποτελέσματα.

Δεν αναφέρουμε φυσικά τις Ελληνικές τράπεζες και τα Ελληνικά ασφαλιστικά Ταμεία που θα είναι τα πρώτα θύματα μιας τέτοιας επιλογής.

Προεξόφληση ελληνικών ομολόγων με μικρότερη τιμή από την ονομαστική αξία τους (κούρεμα) έχει ήδη γίνει από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία όμως διατηρεί τις αξιώσεις του 100% της αξίας αυτών των ομολόγων, από το Ελληνικό Δημόσιο.

Μια τέτοια τακτική μπορεί να συνεχιστεί και να αποτελέσει μέρος της …πολιτικής λύσης του προβλήματος.

Τη λύση της επιλεκτικής αναδιάρθρωσης, σύμφωνα με την οποία θα αποφασίσουμε εμείς ποιους να ευνοήσουμε και ποιους όχι ….ούτε να τη συζητάμε.

Η  Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ δεν διαθέτει το πολιτικό βάρος σε διεθνή επίπεδο, για να σκεφτεί καν ένα τέτοιο ενδεχόμενο.

Η λύση στο πρόβλημα του Ελληνικού Δημόσιου χρέους είναι αναγκαστικά μια αναδιάρθρωση, η οποία θα έχει όλα τα χαρακτηριστικά της πλέον σύνθετης χειρουργικής επέμβασης.

Και φυσικά τίποτα δεν μπορεί να γίνει χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των δανειστών μας.

Δεν έχουμε το ανάλογο ανάστημα ( η Κυβέρνηση δηλαδή!) για να αναλάβουμε μονομερείς πρωτοβουλίες, τη στιγμή που ακόμα ξοδεύουμε περισσότερα από όσα παράγουμε.
Έτσι λοιπόν αν μιλάμε για αναδιάρθρωση αυτή περιλαμβάνει δύο πιθανούς παράλληλους δρόμους.

1.- Το εθελοντικό κούρεμα των ομολόγων όσων δανειστών μας επιλέξουν κάτι τέτοιο σε μια εκ των προτέρων συμφωνημένη τιμή, συμφέρουσα και στα δυο αντισυμβαλλόμενα μέρη και την  αποπληρωμή τους με εθνικά και ευρωπαϊκά κεφάλαια, προερχόμενα από το  νέο ευρωπαϊκό ταμείο στήριξης.

2.- Την ανταλλαγή ομολόγων που λήγουν με άλλα  μικρότερου επιτοκίου και μεγαλύτερου χρόνου λήξης.

Τυχόν απρόβλεπτες παρενέργειες που θα προκύψουν από το σοκ  μιας τέτοιας επιλογής θα καλυφθούν επίσης, με επιπλέον κεφάλαια από τον Ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης.
 
Φυσικά η δυνατότητα αναδιάρθρωσης μόνο με επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής και με όσο το δυνατό μικρότερο επιτόκιο, έτσι ώστε η τοκοχρεωλυτική μας δόση να μη μας δημιουργεί επιπρόσθετο χρέος, είναι  ότι καλύτερο για όλους, αλλά είναι πολύ καλό για να γίνει ….πραγματικότητα!
 
Κάθε ομόλογο ασχέτως αν αλλάζει τους όρους αποπληρωμής του, διατηρεί την αξία του μέχρι την τελευταία μέρα.

Αρκεί ο κάτοχος να έχει την αντοχή να …το περιμένει να λήξει!

Γίνεται αντιληπτό από τα παραπάνω ότι η λογική της αναδιάρθρωσης αυτού του τύπου οριοθετεί τη μόνη λύση στο πρόβλημα όχι μόνο το δικό μας αλλά και των δανειστών μας.
Η παρουσία κυρίων όπως ο κος Σόρος στη χώρα μας τώρα τελευταία, μαρτυρά ότι μια τέτοια λύση δρομολογείται και επειδή η υλοποίησή της έχει και τις ανάλογες προμήθειες, τα   διεθνή ΄΄κοράκια΄΄ λαμβάνουν ήδη θέσεις.

Λύση που προϋποθέτει τους παραπάνω όρους απαιτεί  εκτός από πολύ προσεκτικούς χειρισμούς και  πολιτική βούληση σε Ευρωπαϊκό επίπεδο...

Γιατί το πραγματικό ρίσκο ενός τέτοιου εγχειρήματος θα το αναλάβουν τα Ευρωπαϊκά Κράτη και οι οικονομίες τους.

Είναι όμως ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΕΦΙΚΤΟ να μετατραπεί το Ελληνικό χρέος σε μια θαυμάσια επενδυτική πρόταση για το πλεονάζον ευρωπαϊκό κεφάλαιο, δημόσιο και ιδιωτικό.
 
Κανείς όμως δεν είναι διαθετημένος  να μας βοηθήσει αν πρώτα εμείς δεν βοηθήσουμε τους εαυτούς μας.

Και αυτό είναι που μας γεννά  τη μεγάλη υποχρέωση.

Να πάψουμε επιτέλους να ζούμε με δανεικά.

Γιατί όσο συνεχίζεται αυτό δεν έχει νόημα καμιά αναδιάρθρωση, αφού ότι και να γίνει το χρέος μας διαρκώς θα μεγαλώνει.

Μονόδρομος λοιπόν ο γρηγορότερος δυνατός εξορθολογισμός των δημοσιονομικών μας δεδομένων, με τη δημιουργία καταρχάς ισοσκελισμένων προϋπολογισμών όσον αφορά τα εσωτερικά οικονομικά μας και στη συνέχεια  πρωτογενούς πλεονάσματος ικανού να πληρώσει τα ετήσια τοκοχρεολύσια που θα προκύψουν μετά την αναδιάρθρωση.

Η παραπάνω παράγραφος σημαίνει...

Σημαίνει αναδιάρθρωση όχι μόνο των δημόσιων οικονομικών μας, αλλά και του τρόπου ζωής μας.
 
Σημαίνει αλλαγή νοοτροπίας, στόχων και αντίληψης ζωής.
Με δεδομένο πάντα το κοινωνικό Κράτος, τη συμπαγή συγκρότηση του κοινωνικού ιστού και την αδιαπραγμάτευτη αξιοπρέπεια του Έλληνα πολίτη και γενικά όλων των κατοίκων αυτής της χώρας, πρέπει να πορευτούμε με τόλμη και φαντασία σε νέες περιοχές πολιτικής οικονομικής δραστηριότητας που μέχρι τώρα δεν έχουν εξερευνηθεί.

Μερικά παραδείγματα:

1.- Θα μπορούσε να διαγραφεί (επιστραφεί στο Κράτος)το δημόσιο χρέος με τη μορφή ομολόγων που κατέχουν  τα  ασφαλιστικά ταμεία, με την προϋπόθεση της εγγύησης  του Δημοσίου για την κάλυψη όλων των πληρωμών και των παροχών των Ταμείων αυτών.
 
Αν μάλιστα ορθολογικοποιήσουμε τη λειτουργία τους  ( με μέτρα ήδη γνωστά αλλά μη εφαρμοσμένα)  θα είχαμε θετικό πρόσημο στο οικονομικό όφελος που θα προέκυπτε.
 
Η ύπαρξη αντίθετης ευρωπαϊκής οδηγίας για τέτοιου είδους διαχείριση, μπορεί να ξεπεραστεί με τη συναίνεση των Βρυξελών, στο πλαίσιο της προσπάθειας αναδιάρθρωσης του χρέους μας και για όσο χρόνο αυτό απαιτηθεί.
 
2.- Την αναδιάρθρωση του χρέους που κατέχουν με τη μορφή ομολόγων, οι Τράπεζες που ελέγχει το ίδιο το Κράτος,  με τη μεγαλύτερη χρονική επιμήκυνση του και ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟ επιτόκιο).

 Με τρόπο  τέτοιο ώστε να μην αντιμετωπίσουν ταμειακό πρόβλημα, να εξυγιάνουν τη θέση τους στην τραπεζική αγορά και με κρατική πλέον εγγύηση, να αποτελέσουν τον βασικό κρατικό τραπεζικό μοχλό της ανάπτυξης της χώρας.

Οι μέχρι τώρα εγγυήσεις και χρήματα που ΧΑΡΙΣΤΙΚΑ δόθηκαν από τον κρατικό προϋπολογισμό στους τραπεζίτες, χάθηκαν στην κάλυψη των μαύρων τρυπών που οι ίδιες δημιούργησαν στον εαυτό τους, χωρίς να εξυγιανθούν και χωρίς να  αποκομίσει ο επιχειρηματικός κόσμος κανένα όφελος από την απαράδεκτη αυτή πολιτική.

Μια τέτοια ενέργεια θα δημιουργούσε τις προϋποθέσεις της επέκτασής της και σε άλλες ιδιωτικές  τράπεζες, Ελληνικές και ξένες, που θα δέχονταν να διοχετεύσουν με τον ίδιο τρόπο τυχόν πλεονάζοντα διαθέσιμα κεφάλαιά τους, με καλύτερα ακόμη αποτελέσματα στην προσπάθεια αναδιάρθρωσης του χρέους μας.

3.- Την πλήρη αντιγραφή του δημόσιου εισπρακτικού μηχανισμού αναπτυγμένων χωρών με χαμηλή φοροδιαφυγή για την άντληση εσόδων από την παραοικονομία.

‘Όσο και αν κοστίζει όσο χρόνο και αν πάρει, έπρεπε να είχε αρχίσει από χθες. 

Ο περιορισμός της παραοικονομίας (και της εισφοροδιαφυγής από τα ασφαλιστικά ταμεία) μόνο κατά το ήμισυ, θα αποφέρει έσοδα των 10 δις ευρώ στα κρατικά ταμεία, τα μισά δηλαδή από αυτά που απαιτεί το μνημόνιο μέχρι το 2015, λύνοντας το μισό δημοσιονομικό πρόβλημα της χώρας, άπαξ και δια παντός!

Το υπόλοιπο μισό μπορεί κάλλιστα να λυθεί με τη δομική αλλαγή της διαχείρισης του τομέα της δημόσιας Υγείας  (το μεγαλύτερο φαγοπότι όλων των εποχών), τον εξορθολογισμό των αμυντικών δαπανών  και την αποφυγή δημόσιων δαπανών που δεν είχαν άλλο σκοπό,  από την καταλήστευση των δημόσιων εσόδων από μικρά ή μεγάλα συμφέροντα.

Θα μπορούσε κανείς να επεκταθεί ειδικότερα στην ανάλυση όλων των παραπάνω και άλλων ακόμη, αλλά κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό αυτό σε αυτόν τον χώρο.

Ιδέες και λύσεις υπάρχουν.

Αυτό που δεν υπάρχει είναι το υποκείμενο που θα αναλάβει την υλοποίηση και επιβολή τους.
Η Κυβέρνηση της χώρας παραπαίει ζαλισμένη από την ένταση και το βάθος των προβλημάτων, ανίκανη  να διαπραγματευτεί το παραμικρό.

 Έχει δε την στρεβλή άποψη ότι το εθνικό συμφέρον ταυτίζεται με αυτό των δανειστών μας, υπακούοντας  πρόθυμα σε κάθε εντολή τους, αγνοώντας τις δυσάρεστες και πολλές φορές καταστροφικές συνέπειες των επιλογών της, ακόμη και αυτών που θα μπορούσαν να αποφευχθούν εφαρμόζοντας τους κανόνες της κοινής λογικής.

Είναι πια αντιληπτό ότι η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, όπως και οποιαδήποτε μονοκομματική κυβέρνηση, δεν μπορεί να αντέξει το βάρος των σύγχρονων απαιτήσεων και περιστάσεων.
 
Μόνο μια πολυκομματική κυβέρνηση κεντροαριστερής αντίληψης θα μπορούσε να δώσει πραγματικά λύσεις για τον τόπο.

Ο Ελληνικός Λαός το έχει καταλάβει και προς τα εκεί οδεύουμε.

Το θέμα είναι να το καταλάβει επιτέλους και το  πολιτικό σύστημα, με πρώτα και κύρια τα κόμματα της Αριστεράς.

 Έχοντας πάντα κατά νου  ότι:

 Με παλιά υλικά τίποτα καινούριο και όμορφο δεν γεννιέται.

Γραικούσης Νίκος
Μέλος Κ.Ε Δημοκρατικής Αριστεράς.